در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که دیگ شوفاژ چیست؟ و مواردی همچون اجزای دیگ شوفاژ ، دیگ چدنی ، مزایای دیگهای چدنی ، معایب دیگ آب گرم چدنی ، دیگ فولادی ، مزایا و معایب دیگ فولادی ، دیگ چگالشی ، مزایا و معایب دیگهای چگالشی را مورد بررسی قرار خواهیم داد. از این که وبسایت کاراپمپ را برای خواندن این مقاله انتخاب کردید از شما سپاسگذریم.

دیگ شوفاژ یکی از اصلی ترین اجزای موتورخانه است. اگر می خواهید در ساختمان محل سکونت یا شرکت خود برای گرمایش محیط از موتورخانه استفاده کنید انتخاب دیگ شوفاژ بسیار اهمیت می یابد. در ادامه به بررسی انواع دیگ شوفاژ و مزایا و معایب هر یک از آنها خواهیم پرداخت.

دیگ شوفاژ چیست؟

دیگ شوفاژ یا دیگ آب گرم یا بویلر در موتورخانه به کمک مشعل، وظیفه گرم کردن آب در سیستم گرمایشی را دارد. دیگ شوفاژ دارای یک ورودی و یک خروجی می باشد که آب با دمای پایین وارد دیگ شده به طور مستقیم توسط شعله داغ می شود. عمل چرخش آب و گرم شدنش به طور مداوم در بویلر تکرار می شود.

دیگهای آب گرم برحسب جنس آنها به دسته های مختلفی از جمله دیگهای چدنی، دیگهای فولادی و دیگهای چگالشی تقسیم می شوند. در ایران دو نوع اول دیگها، یعنی دیگ چدنی و فولادی نسبت به دیگ چگالشی بسیار پرکاربردتر هستند.

دیگ شوفاژ

اجزای دیگ شوفاژ

دیگ آب گرم از یک ورودی آب و یک خروجی آب به سمت کلکتور موتورخانه تشکیل شده است که نقش گردش آب را برعهده دارند.

پره های دیگ شوفاژ در دیگهای چدنی، از اجزای دیگر دیگ به حساب می آیند. پره های دیگ همانند پره های رادیاتور به همدیگر متصل می شوند؛ کم یا زیاد بودن تعداد آنها و یا کوچک و بزرگ بودن پره ها در ظرفیت حرارتی و میزان تولید آب گرم به طور مستقیم تاثیرگذار هستند.

از اجزای دیگر دیگ، آتشخوار دیگ است که مشعل به آن قسمت وصل و از آن جا آتش وارد دیگ می شود. در داخل دیگ بعد از اتصال پره ها یک مسیر گردش آب و یک مسیر گردش حرارت وجود دارد و با توجه به اینکه دیگ چدنی است یا فولادی این دو مسیر می توانند متفاوت باشند. جز دیگری که در دیگ وجود دارد کاور دیگ است. کاور دیگ موجب می شود پره ها به طور مستقیم با دست انسان در تماس نباشند.

همانطور که در بالا ذکر شد دیگهای شوفاژ از جنسهای مختلفی ساخته می شوند در ادامه به بررسی دیگ چدنی، فولادی و چگالشی خواهیم پرداخت.

دیگ چدنی

دیگ چدنی پرکاربردترین دیگ شوفاژ در ایران بوده و از چدن خاکستری ساخته شده است. همانطور که در بالا گفته شد دیگ آب گرم چدنی از پره ها تشکیل شده است. این دیگ از یک پره در جلو و یک پره در عقب و به نسبت ظرفیت مدنظر از تعدادی پره در وسط تشکیل شده است. ظرفیت حرارتی این دیگ ارتباط مستقیمی با تعداد پره های وسط دیگ دارد؛ تعداد بیشتر پره ها، ظرفیت حرارتی بیشتر را برای دیگ به همراه دارد.

مزایای دیگهای چدنی

1 . دیگهای چدنی به دلیل پره پره و ماژولار بودن( امکان تقسیم به قطعات مستقل کوچکتر) قابلیت حمل و نقل آسانتری دارند.

2 . افزایش ظرفیت حرارتی در دیگهای چدنی به راحتی با افزایش پره ها امکان پذیر است.

3 . اگر سیستم رسوب گیر خوبی در موتورخانه استفاده شود. دیگهای چدنی عمر مناسب و خوبی دارند.

4 . در هنگام معیوب شدن دیگ چدنی، تنها کافیست که همان پره تعویض شود و نه کل دیگ.

5 . هزینه تهیه و نگهداری از دیگ چدنی نسبت به سایر دیگها به ویژه نسبت به دیگ های چگالشی بسیار با صرفه تر است.

6 . برای موتورخانه های کوچک با ظرفیت حرارتی کم، دیگهای چدنی یکی از بهترین گزینه ها می باشند.

دیگ شوفاژ چدنی

معایب دیگ آب گرم چدنی

دیگهای چدنی در مناطقی که آب و هوای بسیار سرد دارند گزینه مناسبی نیستند. اگر اختلاف دمای آب در رفت و برگشت بسیار زیاد باشد امکان ترک خوردگی در پره های دیگ وجود دارد.

دیگهای چدنی برای برجها و مکانهایی که به ظرفیت حرارتی بسیار بالا نیاز دارند انتخاب خوبی نیستند و باید دیگهای فولادی جایگزین آنها شوند.

دیگ چدنی در برابر شعله مستقیم مقاومت کمتری نسبت به دیگ فولادی دارد. اگر مشعل روشن باشد و دیگ چدنی بدون آب مانده باشد، پره های آن به سرعت آسیب می بینند و باید تعویض شوند.

در نهایت باید گفت دیگهای چدنی در برابر شوکهای حرارتی آسیب پذیرتر هستند تا خوردگی؛ برای همین اگر سیستم رسوب گیر خوبی وجود داشته باشد دیگهای چدنی طول عمر مطلوبی خواهند داشت.

دیگ فولادی

دیگ شوفاژ فولادی از ورق فولادی و به صورت یکپارچه ساخته شده است. بویلرهای فولادی در دو نوع دسته بندی می شوند. نوع اول دیگ فولادی آب در لوله یا واتر تیوب و نوع دوم دیگ فولادی آتش در لوله یا فایر تیوب می باشد.

مزایا و معایب دیگ فولادی

1 . دیگ فولادی به دلیل جنس خود که از ورقه فولاد است می تواند حرارتهای بسیار بالا  و همچنین شوکهای حرارتی را تا میزان خیلی زیادی تحمل کند.

2 . دیگهای فولادی کارایی بالایی در موتورخانه های بزرگ دارند. به نسبت ظرفیت مورد نیاز می توانند ساخته شوند.

3 . طول عمر بالایی دارند.

اما معایب آن:

1 . هزینه خرید و نگهداری دیگهای فولادی از دیگهای چدنی بیشتر است.

2 . به دلیل یکپارچه بودن ساختمان دیگها، ظرفیت ثابت دارند و مانند دیگهای چدنی با افزودن یا کاستن از پره ها ظرفیتشان تغییر نمی کند.

3 . اگر بخشی از دیگ خراب شود به دلیل یکپارچه بودن بدنه باید کل دیگ را تعویض کرد.

دیگ شوفاژ فولادی

دیگ چگالشی

دیگ چگالشی نسل جدید دیگهای شوفاژ می باشد. این نوع دیگ به دلیل مصرف کمتر سوخت و همچنین آلایندگی کمتر از طرف حامیان محیط زیست بسیار مورد حمایت قرار گرفته است و کم کم دارد در امریکا و کشورهای اروپایی جای دیگهای چدنی و فولادی در موتورخانه ها را می گیرد.

مزایا و معایب دیگهای چگالشی

مزایای دیگ چگالشی:

1 . مصرف سوخت و آلودگی کمتر نسبت به سایر دیگها.

2 . وزن کمتر و ابعاد کوچکتر.

3 . بدون صدا و نصب راحت

اما معایب دیگ چگالشی:

1 . هزینه نصب اولیه و راه اندازی بالا

2 . به سیستم تخلیه کاندنسیت نیاز دارد.

دیگ شوفاژ چگالشی

سخن پایانی

تعیین ظرفیت و نوع دیگ شوفاژ در مراحل آخر طراحی موتورخانه صورت می گیرد و باید حتما توسط کارشناسان امر انجام پذیرد. اندازه، نوع و تعداد دیگ شوفاژ برای موتورخانه باید با توجه به متراژ محیط و نوع سیستم گرمایشی ، تعداد واحد مسکونی، تعداد مصرف کننده، تعداد سرویس بهداشتی و تعداد شیرآلات و میزان انرژی مورد نیاز توسط کارشناس سنجیده شود؛ در غیر اینصورت احتمال ایجاد مشکلات و خطرات زیادی وجود خواهد داشت.

منابع و ماخذ : Furnaces and Boilers