لوله‌کشی پنج لایه و یا به عبارتی لوله‌کشی نیوپایپ از جمله روش‌های جدید لوله‌کشی ساختمانی است. این نوع از لوله‌کشی را با نام‌های لوله‌کشی BTS و یا لوله‌کشی پنج لایه نیوپایپ نیز می‌شناسند. لوله‌کشی پنج لایه با توجه به استانداردهای فنی خاصی که دارد، اجرای آن باید براساس اصول و قوانین مشخصی انجام شود. با استفاده از این لوله‌کشی می‌توان یک سیستم بدون مشکل و نقص را در ساختمان اجرا کرد. در این مقاله به بررسی نحوه اجرای لوله کشی پنج لایه و نکات مهم و کاربردی این کار خواهیم پرداخت.
لوله‌کشی پنج لایه
معرفی لوله‌های پنج لایه
این لوله‌ها همانطور که از نامشان پیداست از 5 لایه مختلف تشکیل شده‌اند. جنس هر یک از این لایه‌ها با دیگری متفاوت است؛ در واقع دو لایه از این لوله‌ها از جنس چسب، دو لایه از جنس پلیمر و یک لایه آلومینیوم است. پلیمر به کار برده شده در ساخت این لوله‌ها بر پایه پلی‌اتیلن بوده و با استفاده از لایه‌های چسبی، به لایه‌ی آلومینیومی متصل می‌شوند.
لوله‌های 5 لایه به دلیل ساختار ترکیبی (پلاستیک و فلز) که دارند، از خواص هر دو ساختار برخوردار است. از جمله ویژگی‌های مثبت این لوله‌ها می‌توان به قدرت انتقال آب سرد و گرم با فشار یکسان اشاره کرد. این لوله‌ها از قدرت تقسیم‌بندی بالایی برخوردارند، به همین خاطر، آب به صورت یکسان به تمامی قسمت‌های ساختمان منتقل می‌کند. از این نوع لوله‌کشی اغلب برای لوله‌کشی کفی (گرمایش از کف) استفاده می‌شود. از جمله ویژگی‌های قابل توجه این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت قابل توجه در برابر حرارت
- وزن سبک
- مقاومت در برابر مواد اسیدی و قلیایی
- عدم نفوذ اکسیژن و اشعه فرابنفش
- برخورداری از کیفیت عایق و استاندارد
- ضریب انتقال حرارت مناسب
- دارای قابلیت جلوگیری از اتلاف انرژی
- استحکام و پایداری بالا
- نصب سریع و بدون نیاز به اتصالات
نحوه اجرای لوله کشی پنج لایه ساختمان
یکی از مدرن‌ترین سبک‌های لوله‌کشی، روش کلکتوری است که توسط لوله‌های 5 لایه انجام می‌شود. این روش در ساختمان‌های آپارتمانی و مجهز به سیستم گرمایش از کف کاربرد فراوانی دارد. این لوله‌ها شامل 2 لایه داخی، خارجی پلیمر، یک لایه آلومینیوم و 2 لایه چسب است. این لوله‌ها مقاومت زیادی در برابر دمای بالا آب دارند و دچار تغییر شکل نمی‌شوند.
لوله‌های 5 لایه شکلی انعطاف‌پذیر و رولی دارند و نیازی به زانویی ندارند. این لوله‌ها به‌علت وجود 2 لایه پلیمر دچار نشتی آب نمی‌شوند و از بروز خوردگی و زنگ‌زدگی پیشگیری می‌کنند. در این بخش، مراحل اجرای لوله کشی پنج لایه در ساختمان پرداخته می‌شود.
برش لوله ساختمانی
در هنگام لوله‌کشی به سایزهای گوناگونی نیاز است. برش رول‌های 32 میلی‌متر لوله‌های 5 لایه به‌وسیله قیچی و برش سایزهای 50 و 63 میلی‌متر به کمک دستگاه لوله‌بر انجام می‌شود.
خم کردن لوله 5 لایه
عمل خم‌کردن لوله‌های 5 لایه با توجه به قطر و سایز خود با روش‌های فنر مخصوص، دستگاه خم‌کن و دست انجام می‌شود. سایزهای پایین لوله را با قراردادن 2 انگشت شست در بخش میانه لوله خم می‌کنند. سایزهای متوسط را با فنر و سایزهای بین 16 تا 32 میلی‌متر را با دستگاه خم می‌کنند.
کالیبراسیون
برای اجرای لوله کشی پنج لایه، عمل کالیبراسیون باید انجام شود. کالیبره‌کردن لوله جهت برگشت دوباره لوله خارج‌شده با برش قیچی و ایجاد شرایط صحیح جهت ورود اورینگ‌ها ضروری است. جهت کالیبره‌کردن لوله باید ابزار را به آب آغشته کنند، آن را به لوله وارد کنند و خلاف عقربه ساعت بچرخانند. با این عمل، دایره‌ای در سطح مقطع لوله به‌وجود می‌آید که از تیغه ابزار جهت تنظیم پخ 45درجه استفاده می‌کنند.
اجرای لوله کشی پنج لایه
این مرحله توسط 3 روش اتصالات کوپلی، پرسی و دنده‌ای انجام می‌شود. جهت ایجاد ارتباط بین لوله 5 لایه و اتصالات کوپلی باید مهره‌ای را وارد لوله کرد. بعد از کالیبره‌کردن لوله، حلقه برنجی را باید وارد لوله کنند. به این حلقه نباید فشاری وارد شود زیرا سبب نشتی و شکستگی آن می‌شود. در انتها باید به بدنه اتصال کوپلی، محلول مایع ظرفشویی بزنند و آن را وارد لوله کنند. سپس جهت تکمیل آب‌بندی روی آن را با مهره ببندند.
برای اجرای لوله کشی در پنج لایه اتصال پرسی، این لوله‌ها توسط 2 اورینگ روی ماسوره بعد از پرس، عمل آب‌بندی انجام می‌شود. در اتصال دنده‌ای، مهره را روی لوله قرار می‌دهند و اقدام به کالیبره‌کردن لوله می‌کنند. در انتها حلقه ماسوره به داخل لوله فرو می‌کنند. در این روش باید تک اورینگ ماسوره وارد پخ 45درجه شود. جهت اصطکاک کم در سطح داخل لوله و اورینگ از محلول رقیق آب و مایع ظرفشویی استفاده می‌کنند. جهت آب‌بندی از نیروی ورودی به آچار، مهره حلقه ماسوره و بستن مهره به اتصال دنده‌ای می‌توان حلقه را ثابت کرد.
اجرای لوله کشی پنج لایه با دستگاه هیدرولیکی
این دستگاه دارای قطعاتی ازجمله جعبه پرس متشکل از شارژر، باتری، دستگاه پرس و جعبه فک متشکل از فک‌های 16 تا 32 میلی‌متری است. مشخصات این دستگاه توسط برچسب روی بدنه نصب شده است.
کاربرد لوله‌های 5 لایه
امروزه با توجه به مزایای لوله‌های پنج لایه، از آن‌ها در بسیاری از صنایع استفاده می‌کنند. به طور کلی، لوله‌های 5 لایه از محبوب‌ترین و رایج‌ترین انواع لوله‌های تاسیساتی بوده و در سیستم‌های مختلفی همچون سیستم‌های لوله‌کشی فشار قوی و همچنین لوله‌کشی‌های آب سرد و گرم استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای این لوله‌ها عبارتند از:
- لوله‌کشی برای گازرسانی
- سیستم‌های رادیاتور و سیستم‌های رادیاتور
- سیستم‌های کفی گرمایشی در طبقات ساختمانی
سیستم گرمایش کفی
روش اجرای لوله کشی پنج لایه
اجرای لوله کشی پنج لایه بر اساس اصول و قواعد خاصی انجام می‌گیرد. در اجرای لوله‌کشی از لوله‌هایی در ابعاد و اندازه‌های متفاوت استفاده می‌شود. نصب و اجزای این نوع لوله‌کشی نیز مانند سایر امورات ساختمانی، به تخصص و مهارت ویژه‌ای نیازمند است. لازم به ذکر است که برای انجام این کار از روش‌های اتصال مختلفی بهره می‌برند؛ به همین خاطر، قبل از هر کاری، ابتدا باید نحوه اتصال این لوله‌ها به یکدیگر را مد نظر قرار داد. این مراحل را قبل از اجرای لوله کشی ساختمان به صورت کامل مطالعه فرمایید. مراحل نصب و اجرای لوله کشی پنج لایه به شرح زیر است:
مرحله 1: فراهم‌سازی مقدمات و ابزارآلات و تجهیزات مورد نیاز
پیش از انجام هر کاری، باید تمامی مقدمات از جمله آماده‌سازی ابزارآلات و تجهیزات مورد نیاز فراهم شود. برای اجرای لوله کشی پنج لایه، به تجهیزاتی همچون قیچی و یا دستگاه لوله‌بر و دستگاه خم‌کن لوله نیاز است. به منظور برش لوله‌های 16 الی 32 میلی‌متری از قیچی، و برای برش سایر اندازه‌ها از دستگاه‌های مختلف لوله‌بری استفاده می‌کنند.
ابزار کالیبر، از دیگر تجهیزاتی است که از آن به منظور کالیبره کردن و یا کونیک محل برش لوله‌ها استفاده می‌کنند. با استفاده از این دستگاه می‌توان تیزی و ناهمواری لبه‌های برش‌خورده را برطرف کرد.
لوله‌کشی 5 لایه
مرحله 2: خم کردن لوله‌ها
پس از برش لوله‌ها باید نسبت به خم کردن آن‌ها اقدام کرد. این کار را می‌توان با دست، با استفاده از دستگاه خم‌کن لوله و یا فنر انجام داد. استفاده از هر یک از این روش‌ها، به قطر و اندازه لوله‌ها بستگی دارد. لوله‌های کوچک‌تر را به صورت دستی می‌توان خم کرد؛ اما، لوله‌های در ابعاد متوسط و یا بزرگ را با استفاده از دستگاه باید خم کرد.
مرحله 3: کالیبره نمودن لوله‌ها
کالیبره کردن لوله‌ها را با استفاده از دستگاه و ابزارآلات کالیبر انجام می‌دهند. برای انجام این کار، توصیه می‌شود که ابتدا دستگاه را خیس نمایید، زیرا مرطوب کردن این ابزار، ورود آن به درون لوله‌ها و انجام کار را راحت‌تر خواهد کرد. پس از کالیبره کردن لوله‌ها سطح مقطع آن‌ها به صورت کاملا دایره‌ای و مسطح در می‌آید.
دستگاه پرس لوله
مرحله 4: اجرای لوله کشی پنج لایه
در این مرحله لوله‌های آماده شده با استفاده از روش‌های مختلفی به یکدیگر متصل می‌شوند. برای این کار از اتصالات مختلفی همچون اتصالات کوپلی، پرسی و دنده‌ای (رزوه‌ای و یا نیوپایپ) استفاده می‌کنند. هر یک از این اتصالات از ویژگی‌های خاص خود را داشته و مطابق با قواعد و قوانین خاصی انجام می‌شوند.
اتصالات کوپلی
این نوع اتصالات به دلیل مقاومت و استحکام بالایی که دارند، در اجرای لوله کشی پنج لایه استفاده می‌شوند. از ویژگی‌های قابل توجه اتصالات کوپلی می‌توان به کیفیت بالا، نصب آسان و سریع اشاره کرد. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از اتصالات کوپلی، به راحتی می‌توانید سایز و اندازه لوله‌ها را متناسب با نیاز خود تغییر دهید. برای بهره‌مندی از اتصالات کوپلی، دیگر نیازی به استفاده از ابزارآلات دیگر نیست.
هنگامی که قصد استفاده از اتصالات کوپلی را دارید، صاف و هموارد کردن لبه‌های برش خورده لوله (کالیبره کردن لوله‌ها) الزامی است؛ زیرا، وجود لبه‌های تیز و ناهموار سبب پاره شدن واشرها و در نتیجه نشتی آب خواهد شد. این نوع اتصال از اورینگ و یا واشر، حلقه برنجی و بدنه تشکیل شده است. آچار فرانسه، آچار تخت و … نیز از جمله ابزارآلات مورد نیاز برای اجرای لوله کشی پنج لایه با اتصال کوپلی است.
اتصالات لوله کشی
اتصالات پرسی
اتصالات پرسی نیز یکی از روش‌های اتصال در اجرای لوله کشی پنج لایه به شمار می‌رود. برای انجام این نوع اتصالات نیز از تجهیزات و ابزارآلات متفاوتی همچون بدنه، مهارهای پلاستیکی، واشر و حلقه استیل استفاده می‌شود. در این نوع اتصال نیز مانند اتصالات کوپلی، سر برش‌خورده لوله‌ها باید با استفاده از ابزار کالیبر صاف و هموار شود.
به منظور اجرای اتصال پرسی از دستگاه پرس برقی و یا دستی، و همچنین دستگاه فنر خم‌کن نیاز است. هنگام اجرای لوله کشی پنج لایه با اتصالات پرسی، باید از ورود کامل لوله به درون حلقه استیل اطمینان حاصل کرد؛ به این منظور می‌توان از سوراخ‌های تعبیه شده در انتهای حلقه‌های استیلی بهره‌مند شد. در این روش، واشرهای موجود بر روی ماسوره، عمل آب‌بندی لوله‌ها را انجام می‌دهند.
اتصالات لوله‌های 5 لایه
اتصالات کلمپی
از این نوع اتصال اغلب به منظور انتقال سیالات دارای فشار بیشتر استفاده می‌کنند. اتصالات کلمپی به راحتی می‌توانند لوله‌های قطور پنج لایه را با استفاده از کمربندهای محکم‌کننده به یکدیگر متصل کنند. لازم به ذکر است که در اتصال لوه‌ها به روش کلمپی، دو سر لوله‌ها را با استفاده از فورجینگ که یک نوع جوشکاری فلز است، به یکدیگر وصل می‌کنند. از ویژگی‌های قابل توجه این نوع اتصالات می‌توان به نصب راحت و آسان و همچنین استحکام و مقاومت بالا اشاره کرد. توجه داشته باشید که اجرای لوله کشی پنج لایه مستلزم دانش و مهارت کافی است؛ از این رو، باید توسط افراد و مراکز تخصصی و معتبر انجام شود.
مرحله 5: اجرای لوله‌کشی با استفاده از دستگاه پرس شارژی – هیدرولیکی
از دستگاه پرس شارژی – هیدرولیکی به منظور پرس کردن لوله‌های 5 لایه استفاده می‌کنند. این تجهیزات از یک سیستم هیدرولیکی و برد و همچنین قطعاتی همچون باتری، شارژر، فک‌های مختلف تشکیل می‌شود. به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی این دستگاه، می‌توانید به برچسب نصب شده بر روی بدنه پلاستیکی آن‌ها مراجعه کنید.
نکات مهم در رابطه با لوله‌کشی 5 لایه
اجرای لوله‌کشی 5 لایه اغلب به صورت توکار انجام شده و نیازمند رعایت نکاتی است. لازم به ذکر است که نصب و اجرای این لوله‌ها در زمان نازک‌کاری‌های ساختمانی انجام خواهد شد؛ از این رو، تا اتمام کار باید از آن‌های مراقبت کرد. هر یک از انواع لوله‌های 5 لایه، با استفاده از اتصالات خاص و اختصاصی خود به یکدیگر متصل می‌شوند؛ به همین خاطر، برای جلوگیری از بروز نشتی، برای نصب و اجرای آن‌ها از اتصالات مناسب استفاده کنید.
همانطور که پیش‌تر نیز بیان شد، لوله‌های 5 لایه از استحکام و مقاومت بالایی در برابر حرارت و سرما برخوردارند؛ اما این جمله به این معنا نیست که آسیب نخواهند دید. این لوله‌ها نیز مانند سایر لوازم و تجهیزات ساختمانی در معرض خرابی و آسیب‌دیدگی هستند. توصیه می‌شود که برای جلوگیری از خراب شدن و ایجاد آسیب‌دیدگی در این لوله‌ها، از قرار دادن آن‌ها در معرض تابشش مستقیم نور خورشید خودداری کنید. استفاده از داکت‌کشی نیز می‌تواند در حفط و نگهداری این محصولات بسیار موثر باشد.
اجرای لوله‌کشی 5 لایه
جمع‌بندی
لوله‌های 5 لایه و یا لوله‌های نیوپایپ از رایج‌ترین و مدرن‌ترین روش‌های لوله‌کشی در چندسال اخیر است. این لوله‌ها همانطور که از نامشان پیداست از 5 لایه مختلف با ویژگی‌های متفاوت تشکیل شده است. تهیه و اجرای لوله کشی پنج لایه نیازمند دانش و مهارت کافی در این زمینه است؛ به همین خاطر، نصب و اجرای آن را باید به افراد و یا مراکزی که در این زمینه فعالیت می‌کنند انجام شود.
کاراپمپ یکی از برترین و بزرگترین فروشگاه‌های عرضه‌کننده انواع محصولات تاسیساتی در سراسر کشور است. نصب و اجرای لوله‌کشی 5 لایه را می‌توانید به کارشناسان و متخصصان کاراپمپ بسپارید. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید با شماره 09127697123 تماس حاصل فرمایید.
