سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV یکی از مشهور ترین سیستم ها در تاسیسات مکانیکی می باشد. هدف این سیستم ­ها فراهم کردن شرایط استاندارد و مناسب برای بهبود کیفیت هوا داخل ساختمان و فراهم نمودن رفاه نسبی می باشد.

سیستمی که با بهینه‌سازی میزان دما هوا محیط سبب کم شدن مصرف انرژی در سیستم­ تهویه مطبوع میگردد.

در تعریف این سیستم میتوان گفت که هوا با دما و مقدار جریان متغیر از واحد کنترل هوا تامین می­ شود و هواساز حجم متغیر از مناسب ترین گزینه ها برای ساختمان­ تجاری می باشد ؛ زیرا هم نیاز گرمایشی و هم نیاز سرمایشی ساختمان­ را به راحتی فراهم می کند.

این نوع سیستم ها از بخش آ اچ یو ( AHU ) و وی ای وی ( VAV ) تشکیل شده اند و هر منطقه یک جعبه وی ای وی دارد. هر یک از این جعبه ها قابلیت باز یا بسته شدن یک دمپر یکدست را دارد که دما هر بخش را تنظیم میکند.

درصورتی که نیاز به تغییر دما محیط بیشتر باشد هر یک از جعبه ها دارای گرم کننده کمکی هستند و در هر بخش ، یک پنجره وجود دارد که برای زیاد کردن دما در فصول سرد مورد نیاز است.

در ادامه همراه تیم فنی و مهندسی کارا پمپ باشید تا به بررسی تخصصی سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV پرداخته و به صورت کامل با این سیستم هوشمند آشنا شویم.

اجزای اصلی سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV

اجزا این سیستم شامل هواساز، ظرف اختلاط، فیلتر ها، کویل آب سرد و آب گرم، فن ها و کانال ها ، جعبه و دیفیوزر است.

این سیستم برای کارکرد خود نیاز به آب گرم و سرد برای تامین گرمایش و سرمایش دارد. از جمله منابع تامین آب چیلر، بویلر و مبدل های حرارتی هستند.

دیفیوزر

بخشی از سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV ، دیفیوزر است که هوا را پخش میکند. این دریچه سرعت و حجم هوایی که از دمپرها عبور میدهد را تنظیم مینماید. در این سیستم ها دیفیوزر دارای شکاف خطی نسبت به سطح مقطع مربعی هستند در واقع این شیار خطی به پلنوم متصل می باشد و هر وقت که به هوا کمی نیاز باشد.

پادکست مربوط به این محتوا

توزیع یکنواختی را ایجاد میکند. بدین شکل با استفاده از مقطع مربعی هوا سرد بعد از خروج از دریچه به جای چرخش در خود اتاق به سمت کف میرود.

جعبه و بدنه

جعبه از اجزا بدنه ، ورودی ، دمپر ، شفت دمپر ، کویل ، فن و ترموستات تشکیل شده است. بدنه به ظرفی که اجزا در ان قرار داده شده است گفته می شود بخش ورودی هم قسمتی دایره مانند است که جعبه به کانال آن متصل می شود.

دمپر با باز و بسته شدن حجم هوا وارده به سیستم تغییر مینماید. شفت دمپر از دیگر ابزار مربوط به این سیستم می باشد این دستگاه اجازه چرخش دمپر را می دهد و شفت به موتور متصل می باشد سپس با ترموستات در ارتباط است.

فن هم بخشی از جعبه سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV می باشد که سرعت هوا را تغییر میدهد. کویل ها به جعبه اضافه می شوند تا سرعت و میزان حجم هوا را با توجه به درجه حرارت اتاق تامین کند.

ترموستات

ترموستات از دیگر اجزا می باشد که در فضا قرار میگیرد این دستگاه درجه حرارت اتاق را کنترل می نماید.

انواع جعبه وی ای وی

جعبه­ های وی ای وی در سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV به دو دسته وابسته به فشار و جدا از فشار طبقه بندی میشوند.

جعبه وابسته به فشار

این جعبه ها از مدل وابسته به فشار بشمار میرود که سرعت جریان عبور داده شده از جعبه با مقدار فشار وارد شده به قسمت مجرا تغذیه تغییر نماید.

این مدل از کنترل مصرف کمتری دارد چون دمپر در جعبه تنها میتواند کنترل را کنترل کند و در نهایت موجب نوسان دمایی و صدا زیاد شود.

جعبه غیر وابسته به فشار

این نوع جعبه ها وقتی غیر وابسته هستند که از کنترل کننده جریان در حفظ نرخ جریانات ثابت به تغییر فشار وارده و خارجه به سیستم استفاده نماید.

استفاده از این مدل جعبه در سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV ، نسبت به مدل وابسته محبوب تر است این نوع جعبه خودمختار تهویه هوا را به شکل یکنواخت ­ و راحت­ انجام میدهد.

البته در همین راستا می توانید نوع دیگری از این سیستم که CAV نام دارد را در مقاله سیستم تهویه مطبوع حجم ثابت چیست؟ بشناسید.

نحوه کارکرد هواساز حجم متغیر

ساخت هواساز حجم متغیر مربوط به دهه شصت میلاد میباشد با ساخت این نوع هواسازها تحولات زیادی در زمینه هواسازها ایجاد شد.

در ابتدا ، سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV با استفاده از کنترل کننده­ الکتریکی کنترل می­شد با این حال نیز تغییر زیادی در کاهش مصرف انرژی ایفا میکند.

این سیستم ساده در آن هریک از ترمینال ها هوا اولیه را از قسمت های مرکزی منتقل کنندن هوا میزان یکسان هوا را دریافت می ­کند.

به بیان دیگر میتوان گفت این سیستم با لوله کشی آب سرد که به چیلر متصل است و لوله کشی آب گرم که به بویلر وصل است و لوله کشی مبرد که به آن هواساز کویل انبساط مستقیم نامیده میشود کار میکند و ایجاد سرمایش و گرمایش مینماید.

موضوعات محتوا سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV به صورت فایل پی دی اف | کارا پمپ

در حقیقت آب موجود در چیلر یا آب گرم بویلر در کویل میچرخد و فن هوا را از اطراف کویل­ حرکت میدهد تا دما هوا با برخورد به بخش های سرد یاگرم کویل زیاد یا کم شود و توسط کانال ها به ساختمان وارد شود.

هواساز حجم متغیر با ثابت نگه داشتن دما سیال داخل کویل و تغییر در میزان حجم هوا مقدار گرما یا سرما را متناسب با مکان تنظیم می­کند و حجم متغیر را برای این سیستم استفاده میکنند.

انواع سیستم وی ای وی و مزایا و تفاوت ها

هواساز حجم متغیر ساده تک کانالی

در این سیستم ها هوا توسط کانال های جا به جا میشوند به عنوان مثال در وضعیت سرمایش دما هواکویل هواساز سیزده درجه سانتی گراد ثابت نگه داشته میشود و مقدار حجم هوا به وسیله فن از روی کویل تغییر بار حرارتی در درون ساختمانها تغییر مینماید.

سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV تک کاناله دارای یک مسیر کانال اصلی هواساز است. هوا با دما و سرعت یکسان در دستگاه هواساز متغیر از کانال اصلی به کانال فرعی رفته و در ساختمان ها پخش میشود.

مزایا هواساز حجم متغیر حجم ثابت در سیستم یک کاناله نیز هم وجود دارد.

سیستم تهویه چند منطقه ای VAV

گاهی در ساختمان ها یا مراکز بزرگ نیاز است که در چند نقطه دما متفاوت وجود داشته باشد و تقسیم بندی شود و هر نقطه دما مخصوص به خود را نیاز دارد و با مناطق دیگر تفاوت دارد.

به عنوان مثال چند تا اتاق در یک ساختمان و یا چند سالن مخصوص در یک مکان می تواند به شکل مجزا یک نقطه جداگانه در نظر گرفته شود.

این مدل از سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV به وسیله دمپر هوا با کنترل کردن خودکار و توسط کانال های مختلف پخش می شود و استفاده از هواساز حجم متغیر پخش کننده هوا نیاز مختلف چند منطقه ای تامین میگردد.

برای کنترل کردن هر چه بهتر هوا وارد شده به هر نقطه داخل کانال پخش کننده هوا از ترمینال و باکس هوا استفاده میگردد که با نام ترمینال یونیت معروف هستند و سیستم کنترل خودکار بخش ورودی پروانه آن با توجه به نیاز باز و بسته میشود و حجم هوا وارد شده منطقه تغییر میکند.

این ترمینال باکس با بر داشتن دمپر برای کنترل نمودن حجم هوا عبور داده شده از کویل استفاده میکند که به آنها کویل ثانویه میگویند و با مدار فرعی آب سرد چیلر و یا آب گرم بویلر وصل می شود.

دانلود منابع محتوا هواساز حجم متغیر به صورت فایل زیپ

مثل کویل های قرار گرفته در هواساز که دارای حجم یکسان یا متغییر دارد و هر بخش از کانال اصلی یک باکس نصب میشود و حجم و دما هوا عبور داده شده به در هر نقطه از ساختمان به شکل مستقل و جدا تنظیم میشود.

از مزایا سیستم تهویه مطبوع حجم متغیر یا VAV که پیش تر نیز اشاره شد این است که نسبت به حجم ثابت که در سیستم وجود دارد با این تفاوت که ساختمان یا سالن ها را می توان به چند بخش مختلف و شرایط دمایی متفاوت تقسیم کرد و در صورت نیاز میتوان هر یک را توسط یک هواساز حجم متغیر و چند ترمینال باکس یه طور مستقل یک تهویه کرد.

منابع و ماخذ : Variable Air Volume (VAV) Systems Operations