آشنایی با انواع دیگ بخار و نحوه عملکرد آنها ، یکی از اصلی ترین و ضروری ترین نکات در هنگام اجرای موتورخانه می باشد .

موتورخانه و یا هر سیستم دیگری که به بخار نیاز داشته باشد، باید از دیگ بخار در آن استفاده شود .

آب موجود درون دیگ با استفاده احتراق سوخت توسط مشعل ، دما آب را به نقطه جوش رسانده و بخار به دست آمده از طریق لوله­ ها به تجهیزات و محل ­های مصرف منتقل می­ گردد.

به صورت کلی دیگ بخار یک مخزن تحت فشار بوده که وظیفه اصلی آن تبدیل آب به بخار می باشد .

این بخش دارای طبقه بندی و انواع خاصی است ، به طور مثال برخی از دیگ ها عمودی یا افقی ، برخی عقب تر و عقب خشک و برخی بر اساس فشاری که دارند (فشار پایین، فشار متوسط و فشار بالا) دسته بندی می شوند .

با کارا پمپ همراه باشید تا به بررسی تخصصی آشنایی با انواع دیگ بخار بپردازیم .

موضوعاتی که در این محتوا به آن می پردازیم :

• دیگ بخار چیست و عملکرد آن چگونه است ؟
• کاربرد دیگ بخار چیست ؟
• آشنایی با انواع دیگ بخار ( رایج ترین ها )
• دیگ های بخار عمودی و افقی
• دیگ های بخار عقب خشک و عقب تر

دیگ بخار چیست و عملکرد آن چگونه است ؟

در گذشته با تعریف موتورخانه و اجزای تشکیل دنده آن آشنا شدیم و می دانیم که دیگ بخار یکی از اصلی ترین اجزا موتورخانه می باشد .

همانطور که در ابتدا مطالعه کردید ، دیگ بخار مخزن تحت فشاری بوده که درون آن ، آب و بخار حضور دارد .

عملکرد اصلی این بخش از موتورخانه ، تبدیل آب به بخار از طریق احتراق سوخت توسط مشعل می باشد . مشعل بر روی دیگ بخار قرار گرفته و وظیفه اصلی آن بالا بردن دما آب درون دیگ است .

با مشخصات آب برای استفاده در موتورخانه به صورت کلی آشنا هستیم .

زمانی که آب به نقطه جوش و دمای 100 درجه برسد ، بخار تولید شده از طریق لوله ها به بخش های مورد نظر می رسد .

با توجه به اینکه این بخش حاوی آب و بخار در دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد است ، عملکرد و ساختار آن طبق قوانین و استانداردهای بین­ المللی می باشد .

این استاندارد ها بسته به دستور العمل­ های کشور سازنده ، قوانین کشور استفاده کننده مثل میزان مصرف انرژی و بازدهی مدیریت هزینه­ ها بوده و ممکن است با توجه به فاکتور های بیان شده ، تغییر کند .

مصرف کندگان دیگ بخار باید همیشه قوانین و استانداردهای بین ­المللی و محلی را مدنظر قرار دهد .

شما می توانید جهت آشنایی با انواع دیگ بخار ویدیو زیر را تماشا کنید :

کاربرد دیگ بخار چیست ؟

همانطور که می دانید ، دیگ بخار از تجهیزات ضروری در مکان‌های مختلف مسکونی ، تجاری و صنعتی هستند .

تولید گرما در ساختمان ، یکی از رایج ترین کاربرد های دیگ بخار بوده و می توان گفت که این بخش از موتورخانه به عنوان مکانیزم گرمایش مرکزی برای تمام ساختمان ها عمل می کند .

تولید انرژی ، یکی دیگر از کاربرد های دیگ بخار است . به طور کلی در ساختار هر فعالیت و مکانی که کارکرد آن به بخار و انرژی وابسته باشد ، دیگ بخار برای ایجاد فرایند بهتر به کار می رود .

همچنین یکی از بخش های مهم سیستم حرارتی مرکزی در کنار بویلر ، پمپ آب بوده که می توانید با بهترین نوع پمپ برای استفاده در موتورخانه ، آشنا شوید.

ساختمان بویلر

دیگ بخار یا همان بویلر ، از ساختمان فلزی بهره مند بوده که هر بخش آن جنس و طراحی خاصی را در بر دارند.

پوسته

در اولین بخش این سیستم ، به پوسته ( Shell ) یا همان بدنه خواهیم پرداخت .

بدنه بویلر از جنس فولادی آلیاژی بوده که قطر و ضخامت آن متناسب با فشار کاری این سیستم بوده و باید سازگاری لازم را داشته باشد.

این بخش به وسیله نورد ورق های فولادی و سپس جوشکاری ساخته شده و بخش بدنه این سیستم را تشکیل می دهد.

کوره

کوره یا به اصطلاح زبان انگلیسی Furnace ، استوانه ای فولادی بوده که به صورت موازی در زیر پوسته نصب شده و جهت افزایش راندمان این سیستم طراحی می شود.

برای درک بهتر و آشنایی با انواع دیگ بخار ، بهتر است تمامی بخش های ساختمان فلزی این سیستم را بشناسید.

صفحات لوله

در بخش سوم به صفحات لوله یا همان Tube Plates خواهیم رسید.

این قسمت در دو طرف استوانه فولادی نصب شده و با توجه به محل لوله های عبور دود یا کوره ، جوشکاری خواهند شد.

لوله های عبور دود

یکی دیگر از بخش های ساختمان فلزی بویلر ، لوله های عبور دود یا همان Smoke Tube می باشد که برای آشنایی با انواع دیگ بخار باید آن را بشناسیم.

این بخش دارای جنس فولادی آلیاژی بوده که در داخل استوانه فولادی بدنه نصب و به صوت موازی با کوره قرار گرفته می شود.

وظیفه صفحات لوله عبور دود و آتش پس از کوره می باشد.

پایه ، شاسی و اتصالات

در بخش آخر این سیستم به پایه ، شاسی و اتصالات رسیده که به آن Skid & Connections هم گفته می شود.

این بخش وظیفه نگهداری بویلر را بر عهده داشته و برای نصب تجهیزات این سیستم مورد استفاده قرار می گیرد.

 

آشنایی با انواع دیگ بخار ( رایج ترین ها )

آشنایی با انواع دیگ بخار به راحتی نیست ، اما می توانیم با کمی مطالعه و تحقیق ، آن ها را بشناسیم .

این قطعه بر اساس طراحی ظاهری مثل افقی یا عمودی ، یا طراحی انتهایی مثل عقب تر و عقب خشک دسته بندی می شوند .

برخی با توجه به عملکرد و فشار کاری که دارند مثل فشار پایین، فشار متوسط و فشار بالا یا دما کاری که دارند مثل دما پایین، دما متوسط و دما بالا دسته بندی می شوند .

برخی دیگر با توجه به سوخت مصرفی آنها مثل گاز، گازوئیل، مازوت و چندگانه سوز یا مسیر شعله آنها مثل ۲ پاس و ۳ پاس و بر اساس نوع سیال در لوله (واترتیوب و فایرتیوب) دسته بندی می شوند .

در ادامه با جزئیات این دیگ ها بیشتر آشنا خواهیم شد .

شما می توانید جهت آشنایی با انواع دیگ بخار صدا زیر را گوش کنید :

تنها نکته ای که باید برای تمامی بویلر ها در نظر داشت ، سرویس و نگهداری از آن بوده که در زمان تعمیر موتورخانه یا بازسازی موتورخانه به آن می توانید بپردازید.

دیگ های بخار عمودی و افقی

اولین دسته بندی از دیگ های بخار ، شکل ظاهری آن ها به صورت عمودی و افقی می باشد .

این دو نوع دیگ در نحوه عملکرد باهم تفاوتی نداشته و فقط فضای موتورخانه و ابعاد آن و همچنین میزان بخار مورد نیاز مشخص می کند که ما کدام نوع را انتخاب کنیم .

معمولا ساختمان های مسکونی که فضای کوچکی دارند از دیگ های بخار عمودی استفاده می کنند و ساختمان های بزرگ تر که فضای بیشتری هم دارند دیگ های افقی را مورد استفاده قرار می دهند .

تنها تفاوت میان دیگ بخار عمودی با دیگ بخار افقی ، ظرفیت آن ها بوده که مدل عمودی تا ظرفیت ۵۰۰ کیلوگرم در ساعت و مدل عمودی از ظرفیت ۵۰۰ کیلوگرم در ساعت تا ظرفیت­‌های چندین تن در ساعت می باشد .

دیگ های بخار عقب خشک و عقب تر

همانطور که از نام آن ها پیداست ، در پشت پاس های این نوع از دیگ ها ، دود و یا آب قرار گرفته است .

در مدل عقب خشک دود در انتهای تمامی پاس ها به یک سطح در انتهای دیگ برخورد کرده و سپس برگشت داده می شود .

اختلاف دمای بین پاس ­های دو و سه بسیار بالا بوده و به همین علت ، تنش حرارتی در سطح تیوب شیت افزایش یافته و به مرور زمان باعث بروز ترک و نهایتا نشتی در بدنه دیگ می­ گردد.

اما به دلیل اینکه دیگ های عقب خشک معایب و هزینه های زیادی داشتند ، با پیشرفت تکنولوژی ، دیگ های عقب تر طراحی و تولید شدند .

این نوع از دیگ بسیار کاربردی بوده و معایب مدل قدیمی خود را ندارد . در این طراحی انتهای دیگ در ارتباط با مواد حاصل از احتراق قرار نگرفته و سطح انتقال حرارت به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است .

همچنین بازدهی دیگ افزایش بسیار بیشتر می شود .

سایر موارد استفاده دیگ بخار

همانطور که می دانید ، عمده استفاده از دیگ بخار درون موتورخانه بوده که با انواع آن در مقاله آشنایی با انواع دیگ بخار ، آشنا شدیم.

اما علاوه بر موتورخانه ، این سیستم کاربرد های متفاوتی دارد.

به طور مثال ، از بویلر درون کارواش بخار ، پرورش قارچ ، دامداری ها ، مرغداری ها ، کارخانجات صنعتی ، کارگاه های تعمیرات خودرو ، صنایع بلوک زنی و جدول زنی ، نماشویی و نظافت ساختمان ، شستشوی مبلمان و دیگر صنایع ، استریلیزاسیون و میکروب کشی ، شست و شوی مخازن سی ان جی ، تیرهای چراغ برق که باعث افزایش عمر تیرها می شود ، می توان استفاده کرد.

خلاصه ای از این محتوا :

1. آشنایی با انواع دیگ بخار در زمان اجرای موتورخانه بسیار ضروری می باشد .
2. دیگ های بخار با توجه به طراحی ظاهری و عملکردی که دارند دسته بندی می شوند .
3. دیگ بخار از تجهیزات ضروری در مکان‌های مختلف مسکونی ، تجاری و صنعتی است .
4. بویلر ها دارای ساختمان فلزی با 5 بخش مختلف بوده که هر یک از آن ها وظیفه متفاوتی در جهت افزایش راندمان و بازدهی این سیستم دارد.
5. عملکرد و ساختار دیگ بخار با توجه به قوانین کشور سازنده و قوانین کشور استفاده کننده تنظیم می شود .

دیگ های بخار را به صورت فایل پی دی اف بشناسید | کارا پمپ

 

سوالات متداول

[saswp_tiny_multiple_faq headline-0=”h2″ question-0=”دیگ های بخار از چه نظر تفاوت دارند ؟” answer-0=”دیگ های بخار از نظر عملکرد ، طراحی ظاهری و سوخت مصرفی تفاوت دارند ” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”رایج ترین دیگ های بخار کدام اند ؟” answer-1=”دیگ های بخار افقی و عمودی ، دیگ های بخار عقب خشک و عقب تر” image-1=”” count=”2″ html=”true”]