مزایا و معایب شیرهای پروانه ای چیست ؟ سوالی که همه ما باید درباره تاسیسات موتورخانه بداینم .

شیرهای پروانه‌ای یا باترفلای ولو (Butterfly valves) یکی از انواع شیرهای صنعتی هستند و از آن‌ها به عنوان ساده ترین شیرآلات صنعتی یاد می‌شوند.

نحوه حرکت آن‌ها دورانی یا ربع چرخشی ایست که برای تنظیم و یا شروع و قطع جریان در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند .

سرعت عملکرد این شیرها بسیار بالاست بدین صورت که با یک چرخش نود درجه باز و بسته می‌شوند .

این نوع شیر ها باید در موقعیت درستی نصب گردد اگر در مکان نامناسب نصب شوند بخش لاستیکی با بخش دیسک درگیر شده و باز کردن آن با مشکل رو به رو می‌شود .

مدل بزرگ باترفلای ولو دارای عملکرد گیربکسی هست . این نوع عملکرد نیرو را کاهش و از سرعت آن نیز می‌کاهد .

در ادامه همراه کارا پمپ باشید تا با مزایا و معایب شیرهای پروانه ای آشنا شویم .

موضوعاتی که در محتوا مزایا و معایب شیرهای پروانه ای می پردازیم | کارا پمپ

آشنایی با مزایا و معایب شیرهای پروانه ای

شیر های پروانه ای نسبت به دیگر شیر ها مانند کروی ، تیوپی ، مخلوطی و دروازه ای دارای مزیت بیشتری هستند که با آن به صورت کامل آشنا خواهیم شد .

پادکست مربوط به این محتوا

 

باز و بسته شدن شیر پروانه ای

نوع ساختمان این شیر بدین گونه است که از یک صفحه مدور و يک بدنه معمولی ، یک دیسک برای باز و بسته شدن تشكيل شده است .

این صفحه ها حول میله در نود درجه می چرخند . باز و بسته کردن آن به طور دستی ساده است .

تنها کافیست اهرم شیر را به اندازه نود درجه حول محور چرخاند ، این شیر در مسیر سیال قرار دارد و افت فشار زیادی در مسیر سیال ایجاد نمی کند . این شیر ها به طور دستی يا بوسيله فشار هوا يا برق حرکت میکند.

اما می توانید به صورت کامل با انواع شیرآلات در موتورخانه آشنا وشید.

دسته بندی شیر پروانه ای

شیر پروانه‌ ای بسته به کاربرد و سیال آن‌ ها به دسته های مختلف تقسیم می شوند :

۱. شیر پروانه‌ ای چدنی

نوع چدنی از نظر اتصال به دو دسته شیر پروانه‌ ای چدنی بدون فلنج میراب ‎نوع فلنج‌ دار میراب تقسیم می شوند .
در این نوع شیرها سیال غیر خورنده استفاده می شود.

۲. شیر پروانه‌ ای چدنی استیل

این نوع شیر ها برای سیال خورنده مورد استفاده قرار می گیرند .

۳. شیر پروانه‌ ای استنلس استیل

بیشترین کاربرد شیر در صنایع نفت و گاز وپتروشیمی، صنایع دریایی ، سیستم‌های سوخت ، صنعت کاغذ سازی و به طور کلی در محیط‌ خورنده است .

۴. شیر پروانه‌ ای فولادی

شیر پروانه‌ ای فولادی معمولا برای سیالات مانند آب ، روغن و گاز که غیر خورنده هستند بکار می رود .

۵. شیر پروانه‌ ای ( نوع یو پی وی سی UPVC)

این شیر ها قیمت نسبتا ارزانی دارند و نصب آن‌ها آسان است .

شیر پروانه‌ای از لحاظ موقعیت

از نظر موقعیت قرار گیری پروانه به دو نوع کم فشار و خارج از مرکز تقسیم می شود .

شیر پروانه‌ای کم فشار یا سنتریک برای کارکرد در محیط کم دما با فشار کم طراحی می‌ شود .

زمانی که شیر در حالت باز قرار دارد ، دیسک جریان را به دو بخش مساوی تقسیم می‌کند و خود دیسک نیز در وسط جریان و موازی با آن قرار دارد .

در این مدل شیر پروانه‌ای، از آب‌بند ارتجاعی برای آب‌بندی شیر استفاده می‌ شود و علاوه بر آب‌‌بند بسته به نوع کاربری آن از پوشش داخلی نیز برای آن استفاده می‌ شود .

حال که با تعاریف و نوع های شیرآلات این شیر آشنا شدیم به مزایا و معایب شیرهای پروانه ای نگاهی بی ندازیم .

مزایا شیرآلات پروانه ای در موتورخانه

برای شناخت این نوع از شیر موتورخانه ، باید به صورت کامل با مزایا و معایب شیرهای پروانه ای  آشنا شویم .

همونطور که قبلا گفته شد این شیرهای از راحت ترین و ساده ترین انواع شیر در صنعت هستند .

در متنی کخ پیش تر نیز خواندیم ، تنوع جنس و نوع دیسک این شیرها زیاد است ینابرین این امکان را می دهد که صنعت گر با توجه به نیاز خود آن را انتخاب کند.

همینطور که گفتیم این شیرآلات در برابر خورندگی نیز مقاومت داشته دارای محفظه برای درگیر کردن سیالات در داخل مسیر خود نیست .

یکی از مهم ترین مزایای شیر های پروانه ای ، افزایش سیال در زمان محدود است ؛ البته لازم به ذکر است که برای فشار پایین مناسب بوده و توصیه می شود.

قیمت شیر پروانه ای برای استفاده در کارهای صنعتی ارزان بوده از این جهت یک محصول مقرون به صرفه محسوب می شود .

به عبارت دیگر قیمت هایی که این شیرالات در بازار عرضه میشود مناسب است .

شیر پروانه ای ابعاد و اندازه های متفاوتی دارند و طراحی های انها ساده و منظم است و به دلیل همین طراحی خاص خود فضا کمی را اشغال می کنند.

در میان مزایا و معایب شیر های پروانه ای ، می توانیم به بیشتر بودن مزایا این شیر اشاره کنیم .

به دلیل نحوه حرکت ربع گرد آن ، به راحتی باز و بسته می‌شود و زمان کمی برای باز و بسته شدن نیاز دارند.

طول عمر این نوع شیرالات معمولا زیاد بوده و با دوام هستند . نحوه نگه داری آن ها نیز سخت نمی باشد .

از مزایا این شیرالات وزن مناسب و سبک آن نسبت به سایر شیرها است که باعث شده است انتخاب خوبی باشند .

از نکات مثبت این شیر باز و بسته کردن راحت آن است که میتوان از محرک های مثل فشار هوا يا برق استفاده کرد یا بطور دستی ان را اجرا کرد ، از مزیت بسیار خوب این شیر سرعت بالا ان و افت فشار کم در مسیر است .

با استفاده از شیر میتوان سیال را نیز کنترل کرد شیرهای پروانه‌ای میتوانند جریال سیال را در زمانی کم و محدود افزایش دهند .

شیرهای پروانه ای نیازی به تکیه گاه های اضافی ندارند .نصب این شیرالات در حالت های مختلف افقی، عمودی نیز ممکن خواهد بود .

همینطور یک نوع شیر دیگر به نام سوزنی وجود داشته که می توانید مزایا و معایب شیرهای سوزنی را مطالعه کنید.

معایب شیرآلات پروانه ای در موتورخانه

برای شناخت بهتر این شیر ها ، باید مزایا و معایب شیرهای پروانه ای  به صورت کامل مطالعه کنیم و با تمامی عیب های آن آشنا شویم . از معایب شیر پروانه ای میتوان به موارد زیر اشاره کرد .

این شیر در فشار های بالا مورد استفاده واقع نشده و به هیچ عنوان مناسب این بخش نمی باشد ، زیرا در صورت استفاده در فشار بالا ممکن است دچار نشتی شده و به سایر قطعات آسیب وارد کند .

بخشی از دیسک در معرض همیشگی جریان است حتی در حالتی که شیر کاملا باز باشد بنابراین استفاده از این نوع شیرآلات پروانه ای ممکن است به تغییر فشار منجر شود .

دیسک با زاویه بین 30 تا 80 درجه باز می‌شود . مستعد ابتلا به کاویتاسون در جریان های پایین است.

کاویتاسون فرایندی که طی آن، در ناحیه‌ای از مایع با فشار پایین به شکل حباب بخار در می آید . گشتاور بالا برای کنترل حرکت دیسم قابل هدایت نیست و در تلاطم جریان تاثیر پذیر است.

از اینجا که عملکرد شیر تحت تاثیر خصوصیات جریان قرار دارد. این شیر نباید در قسمت پایین دست منبع تلاطم جریان دربخش نازل تخلیه پمپ، بخش زانو یا شیر کنترل قرار گیرد .

یکی از مهم ترین کار ها در زمان اجرای موتورخانه یا تاسیسات مکانیکی ، شناخت بهتر تاسیسات است که یکی از آن‌ها ، مزایا و معایب شیرهای پروانه ای می باشد .

در هنگام نصب و محل قرار گیری شیر متاثر از بخش های پای پینگ ( لوله کشی ) است .

پس نصب شیر پروانه ای که برای کنترل سریع جریان استفاده میشود باید دقت شود که در بخش پایین دست شیر طول مناسبی از لوله در نظر گرفته شود تا در جریانات تلاطم بالا جریان فرصت تغییر مسیر آرام را داشته باشد .

کاویتاسیون و خفگی در جریان دو مشکل اساسی در این شیر آلات هستند .

کاربرد این شیر ها

اما بعد از مطالعه کامل مزایا و معایب شیرهای پروانه ای ، نوبت به آشنایی با کاربرد این قطعه مهم در سیستم حرارتی مرکزی می رسد.

یکی از مهم ترین و پر کاربرد ترین قطعات در کارخانه جات و پالایشگاه ها ، شیر های پروانه ای می باشد.

عمده فعالیت این محصول در راستای انتقال مایعات با فشار کم مثل گاز یا آب و جریان‌های Slurry بوده و برای این کار استفاده می شود.

اما همانطور که در بخش معایب آن مطالعه کردید ، استفاده از این قطعه درون فشار های بالا به هیچ عنوان توصیه نشده و سبب بروز نشتی خواهد شد.

یکی از مهم ترین و اصلی ترین ویژگی های شیر های پروانه ای ، افزایش جریان سیال در زمان بسیار محدود است.

زمان نصب و راه اندازی شیر پروانه ای موتورخانه

همانطور که در بخش های قبلی مقاله مزایا و معایب شیرهای پروانه ای مطالعه کردید ، این قطعه در زمان پای پینگ یا همان لوله کشی نصب و راه اندازی می شود .

به صورت کلی شیر ها برای انتقال سیال یا آب سیستم حرارتی مرکزی به کار گرفته می شود که در مقاله انواع شیرآلات موتورخانه به آن پرداخته ایم .

این شیر ها بیشتر در کارخانه جات و یا پالایشگاه ها مورد استفاده واقع شده و فشار کاری آن ها ، پایین می باشد.

سخن آخر

با مزایا و معایب شیرهای پروانه ای به صورت جامع و تخصصی آشنا شدیم .

دریافتیم که این نوع از شیرآلات درون موتورخانه ها بسیار موتور استفاده قرار گرفته و جزو دسته شیر های ساده قرار می گیرد .

برای اشاره به یکی از اصلی ترین مزایای شیر پروانه ای می توان درباره سرعت بالا آن سخن گفت و بزرگترین عیب این شیر در صورت نصب غیر اصولی صورت خواهد گرفت .

در زمان اجرا موتورخانه یا تاسیسات مکانیکی ، توجه به نصب تخصصی تاسیسات یکی از مهم ترین کار ها می باشد .