در عصر حاضر لوله کشی آب با لوله های پلیمر به‌علت قیمت مناسب، اجرای آسان، حمل‌ونقل راحت و تقاضای زیاد در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به پیشرفت صنعت در سیستم لوله‌کشی ساختمان، لوله‌های پلیمری محبوبیت زیادی در اجرای ساخت‌وساز ساختمان دارند و در سیستم آب‌رسانی رایج شده‌اند. این مقاله به بررسی جامع لوله‌کشی با لوله پلیمری می‌پردازد.
مزایای لوله کشی آب با لوله های پلیمر
لوله‌های پلیمری طبقه‌بندی‌های گوناگونی ازنظر نوع مواد استفاده‌شده دارند. لوله‌های پلیمری نسبت به نوع فلزی مزایایی ازجمله رسوب‌پذیری کم، وزن کم، قیمت مناسب، نصب آسان در کوتاه‌ترین زمان، مقاومت کششی زیاد، مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمک‌ها، خوردگی، فرسودگی، خاصیت ارتجاعی، افت فشار پایین، مقاومت بالا در برابر میکروب‌ها، شکستن، زنگ‌زدگی، مواد اسیدی، بازی، گاز خورنده، ماندگاری زیاد، نفوذپذیری اکسیژن بالا، ضریب انبساط طولی بالا، نارسای الکتریسیته، قابلیت بازیافت، سرعت بالا در اجرا و انعطاف‌پذیری زیاد دارد.
لوله‌های پلیمری در رنگ و مزه آب تأثیر منفی نمی‌گذارند و با سیالات دیگر واکنش شیمیایی ایجاد نمی‌کنند. این لوله‌ها از مواد پلیمری که کاربردهای زیادی در سیستم فاضلاب، تأسیسات و لوله‌کشی منازل دارند ساخته شده‌اند. اولین پلیمری که به بازار عرضه شد، نیترات سلولز بود که پس‌از آن نایلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و پلیمر کریستال مایع وارد شدند.
معایب لوله کشی آب با لوله پلیمری
یکی از معایب لوله کشی آب با لوله های پلیمر این است: که احتمال سوراخ‌شدگی و برخورد لوله با اجسام نوک تیز در این لوله‌ها بیشتر است. تحمل دمایی در آن‌ها پایین بوده و احتمال بروز انبساط طولی و عرضی دراثر دما در آن‌ها وجود دارد. مقاومت پایین لوله‌ها دراثر عبور اکسیژن از سطح لوله به بخش خارجی بیشتر است.
با توجه به مزایای این لوله‌ها توسط راهکارهایی مانند عایق‌بندی می‌توان آن‌ها را در برابر ضربه و دما محافظت کرد. بعضی از این لوله‌ها در دمای بالا تغییر شکل پیدا می‌کنند و نرم می‌شوند. تولیدکنندگان برای افزایش مقاومت لوله‌ها در دمای بالا، ساختار شیمیایی آن‌ها را تغییر می‌دهند که این امر در کاهش مقاومت کششی، ضربه‌ای و استحکام آن‌ها تأثیر می‌گذارد. لوله‌های پی وی سی ( PVC ) تنش کم‌تری را تحمل می‌کنند و با واردشدن ضربه، شکسته می‌شوند.
اصول لوله کشی آب با لوله های پلیمر
اصول لوله کشی آب با لوله های پلیمر
جهت اجرای لوله‌کشی تک لایه یا سفید پلیمری اتویی باید اصول آن ازجمله سایزبندی, انتخاب اتصالات مناسب, عبور لوله از بهترین مسیر, عدم فشار به لوله و اتصالات, مهار لوله‌کشی و بست‌کاری مناسب رعایت شود و در نهایت تست آب‌بندی انجام شود.
بیشترین کاربرد این لوله‌ها در کشاورزی، باغبانی، سیستم آب‌رسانی، آبیاری، تخلیه فاضلاب، توزیع آب، کارخانه‌ها، دامداری، پساب صنعتی، شیمیایی و فرآوری مواد غذایی صنعتی است. در دنیای امروز از روش‌های مختلفی برای اجرای لوله‌کشی استفاده می‌شود که در این میان روش توکار و روکار را می توان نام برد که از لوله پلیمری استفاده می‌کند.
روش توکار به‌صورت سنتی، کلکتوری و زیرسقفی انجام می‌شود. در روش سنتی، آب به‌طور موازی در کف ساختمان قرار می‌گیرد و سطح لوله توسط مصالح پوشانده می‌شود. در نوع کلکتوری، کلکتور مورد نیاز نواحی مصرفی باید نصب شوند و لوله‌ها به کلکتور متصل شوند. سپس به بخش مصرفی ازجمله حمام، آشپزخانه و سرویس بهداشتی انتقال پیدا کنند، زیرا در این شیوه لوله‌ها باید انعطاف‌پذیر باشند. اگر اتصالاتی که در آن استفاده می‌شود کم‌تر باشد نتیجه نهایی بهتر است.
در روش روکار، لوله‌ها زیر مصالح دفن نمی‌شوند و احتمال سوراخ‌شدن آن‌ها در برابر اجسام نوک نیز کم است. مزایای آن عبارتند از سهولت در انشعاب‌گیری، نصب و تعمیر. لوله‌کشی زیر سقفی را نمی‌توان با لوله پلیمری انجام داد زیرا در این روش لوله‌ها نباید هیچ اتصالات اضافی داشته باشند.
همچنین به‌دلیل مقاومت کم لوله‌ها در برابر ضربه، اگر از آن‌ها برای زیر سقفی استفاده کنیم احتمال بروز نشتی زیاد می‌شود و تعمیر و رفع نشتی آن سخت است.
روش اتصال لوله کشی آب با لوله های پلیمر
لوله کشی آب با لوله های پلیمر به 2 صورت انجام می‌شود و لوله‌ها با 2 روش جوش لب به لب و اتصالات پیچی به یکدیگر متصل می‌شوند. در شیوه جوش لب به لب، لوله را توسط اتوی لوله به یکدیگر متصل می‌کنند. این روش برای اتصال لوله‌های سبز و سفید پلیمری استفاده می‌شود.
در روش اتصالات پیچی و فیتینگ‌ها، سرعت اجرای کار بالا است و دردسری برای استفاده از اتوی لوله را ندارد. در این شیوه توسط اتصالات پیچی زانویی، 3 راهی، تبدیل و دیگر انواع اتصالات طبق نوع محل استفاده، بخش نر و مادگی لوله را به یکدیگر متصل می‌کنند. از لوله‌های پلیمر جهت لوله‌کشی آب یونیت دندان‌پزشکی، دامپزشکی و ساختمان مسکونی استفاده می‌کنند.
ساختار لوله پلیمری
ساختار لوله پلیمری
این لوله‌ها متشکل از مواد آلی هستند و طبق اثرپذیری در برابر حرارات و گرما در 2 دسته ترموپلاستیک ( گرم نرم ) و ترموست ( گرما سخت ) دسته‌بندی می‌شوند. ترموپلاستیک (لوله حرارتی یا گرم نرم) در دمای محیط جامد و دراثر حرارت تغییر شکل پیدا می‌کند. این دسته قابلیت این را دارد که بارها ذوب شود و مجددا جامد شود. مواد اولیه استفاده‌شده در آن‌ها شامل پلی پروپیلن ( PP )، پی وی سی ( PVC ) و پلی اتیلن ( PE ) است که در صنایع پتروشیمی جهت ساخت لوله تأسیساتی کاربرد دارد.
ترموست (گرما سخت) روش دیگر ساخت لوله پلیمری است که دراثر دمای زیاد نرم می‌شود و تغییر شکل پیدا می‌کند اما نمی‌توان آن را دوباره حرارت داد و به شکل دیگر تبدیل کرد. نمونه‌های آن شامل رزین پلی استر، اپوکسی و وینیل استر است.
جمع‌بندی
در این بخش مزایا و معایب لوله کشی آب با لوله های پلیمر را بررسی کردیم. در ساختمان‌سازی از لوله‌های فلزی، پلاستیکی و سیمانی جهت انتقال مواد استفاده می‌شود. چنین عملیاتی باید کاملا اصولی انجام شود و تمام لوله‌های مورد استفاده در آن باید از جنس مرغوب باشند تا سبب بروز مشکل نشوند.
اگر اشتباهی در لوله‌کشی ساختمان رخ دهد باید در اولین فرصت ایراد را برطرف کرد و سلایق شخصی را در آن دخیل نکرد. کمک از یک متخصص در این زمینه به عدم آسیب مجدد و کنده‌کاری دوباره کمک خواهد کرد. درصورت داشتن هرگونه سؤال در این اثنا با شماره ۰۹۱۲۷۶۹۷۱۲۳ کارشناس ما در شرکت کارا پمپ تماس بگیرید.
