آشنایی با طرز کار موتورخانه باعث می‌شود تا به نگهداری و تعمیر آن آشنا بوده و بتوان از هزینه‌های خاص جلوگیری کرد. عملکرد موتورخانه در 3 بخش، حرارت، مولد حرارتی و لوله‌های رابط انجام می‌شود. سیستم موتورخانه در گرمایش مرکزی ساختمان نقش بسزایی دارد و باعث می‌شود تا هر بخش از ساختمان بتواند بدون نصب پکیج و آبگرمکن اختصاصی از این گرما بهره‌مند شود.
اجزای این سیستم شامل دیگ آب موتور، منبع کوئل، مشعل نصب‌شده روی دیگ، منبع انبساط، پمپ سیستم لوله‌های نصبی بین اجزای سیستم موتورخانه، انتقال‌دهنده به طبقات چیلر، سیستم کلکتور و سیستم هوشمند است. در این مقاله درمورد عملکرد سیستم موتورخانه و تمام مباحث آن به‌طور جامع پرداخته می‌شود.
نکات مهم برای نگهداری قطعات موتور خانه
نکات مهم برای نگهداری قطعات موتور خانه
لوله‌های رفت و برگشت باید در مقابل حرارت از خود مقاومت خوبی را ارائه دهند. این امر از اتلاف انرژی در تأسیسات موتورخانه جلوگیری می‌کند. دمای موتورخانه باید به‌صورت استاندارد روال خود را به پایان برساند. گرما و سرمای زیاد سبب فشار به قطعات موتورخانه می‌شود. به همین علت باید یک کارشناس ماهر، مشعل را تنظیم کند. جهت کنترل دمای آب گرم باید از سامانه هوشمند استفاده کرد و هر چند وقت یک‌بار، موتورخانه را به‌طور اصولی سرویس کرد زیرا این عمل از رسوب‌گیری دیگ جلوگیری می‌کند.
بیشتر بخوانید: مراحل لوله کشی موتورخانه
موتورخانه چیست؟
سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی جزء فضاهای اصلی ساختمان محسوب می‌شود که نقش اصلی در تولید آب گرم مصرفی و انتقال آب گرم به سیستم گرم‌کننده ساختمان را دارد. موتورخانه جهت نگهداری تجهیزات، تأسیسات حرارتی و برودتی استفاده می‌شود. تمام ساختمان‌ها شامل موتورخانه نمی‌شوند و از دستگاه‌های مدرن مانند پکیج استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: موتورخانه چیست؟
اجزای تشکیل دهنده سیستم موتورخانه مرکزی
موتورخانه از اجزای گوناگونی ازجمله دیگ آب گرم، مشعل، منبع انبساط، چیلر، منبع کوئل‌دار، مخزن ذخیره سوخت و سختی‌گیر تشکیل شده است. این تأسیسات باید در کنار هم به‌صورت اصولی کار کنند تا بتوانند گرمایش محیط را به‌خوبی تأمین کنند.
برای موتورخانه ساختمان مسکونی از دیگ بخار چدنی استفاده می‌شود، زیرا مقاومت چدن در برابر فشار کم‌تر است. برای مراکز صنعتی، دیگ بخار باید از جنس فولادی باشد زیرا مقاومت زیادی در برابر بخار آب و آب گرم دارد. توضیحات این اجزا در ادامه آورده شده است.
مشعل مسئول تأمین حرارت موتورخانه
مشعل به‌عنوان یکی از تأسیسات موتورخانه، وظیفه تأمین حرارت موردنیاز جهت گرمای آب داخل دیگ را برعهده دارد. جهت ایجاد احتراق در مشعل باید سوخت، هوا و جرقه با یکدیگر ترکیب شوند. این مشعل‌ها در 2 دسته شامل دمنده و بدون دمنده تقسیم‌بندی می‌شوند. نوع دمنده، حرارت زیادی را تولید می‌کند و جهت فضاهایی که به سیستم گرمایش قدرتمندتری نیاز دارد انتخاب بهتری است. نوع بدون دمنده جهت بویلرهای مسکونی بهتر هستند.
مشعل‌ها ازنظر عملکرد دارای بخش‌هایی ازجمله هوارسان، سوخت‌رسانی، ایجاد جرقه و کنترل سیستم هستند. بخش هوارسان مشعل برای ایجاد شعله بهتر استفاده می‌شود که شامل اجزایی ازجمله فن، دمپر، صفحه چرخش هوا و الکتروموتور است. وجود فشارسنج هوا در مشعل باعث می‌شود تا درصورت پایین‌بودن فشارهوا بتوان ازطریق سیستم کنترل، شعله را خاموش کرد.
بخش سوخت‌رسان مشعل شامل دسته‌های متعددی ازجمله گازسوز، گازوئیل‌سوز، مازوت‌سوز و 2گانه سوز هستند. از مشعل گازوئیلی در مناطق بدون گاز شهری استفاده می‌شود. مشعل مازوت‌سوز هم به‌علت قدیمی‌بودن درحال‌حاضر استفاده نمی‌شوند. مشعل 2گانه سوز قادر به کارکردن با سوخت گاز و گازوئیل را دارند.
نقش چیلر در طرز کار موتورخانه
وظیفه موتورخانه فقط برای تولید گرما در یک ساختمان نیست بلکه وظیفه انتقال سرمایش هم بر عهده موتورخانه است. عملکرد چیلر این‌طور است که آب گرم وارد چرخه تبرید می‌شود و گرمای آن در این چرخه دریافت می‌شود. درنهایت این آب سرد از فن‌کوئل‌ها به محیط وارد می‌شود و دمای فضا را کاهش می‌دهد.
دیگ آب گرم در موتورخانه
دیگ آب گرم در موتورخانه
بویلر به‌عنوان مخزنی که آب را در دمای مناسب سیستم نگهداری می‌کند برای مصارف خانگی و صنعتی استفاده می‌شود. آتش ازطریق مشعل در بویلر ایجاد می‌شود و آب بعد از عبور از داخل بویلر به دمای تنظیم‌شده می‌رسد و سپس به‌سمت مبدل حرارتی حرکت می‌کند. بعد از ورود حرارت به فضای ساختمان، آب سردشده که دمای خود را به محیط انتقال داده، جهت گرما دوباره به دیگ باز می‌گردد. دیگ بخار به 2 دسته چدنی و فولادی تقسیم‌بندی می‌شوند.
دیگ چدنی موتورخانه
این دیگ‌ها مانند رادیاتور دارای ویژگی پره‌ای هستند. این خصوصیت سبب شده که حمل راحت‌تری داشته باشند. این دیگ‌ها از درب ورودی موتورخانه به‌راحتی عبور می‌کنند. ورود دیگ چدنی به ساختمان، نیازمند تخریب و ایجاد بازشو است. این دیگ‌ها برای ساختمان‌های درحال بازسازی کاربرد بیشتری دارد زیرا جهت ورود به ساختمان نیازی به تخریب ندارد. این دیگ‌ها در مقابل فشار مقاومت کمی دارند و نسبت به دیگ فولادی قیمت گران‌تری دارند.
دیگ فولادی موتورخانه
این دیگ‌ها در مقابل فشار زیاد مقاومت زیادی دارند و برای ساختمان‌هایی که امکان جابه‌جایی تجهیزات سنگین را دارند از این دیگ‌ها استفاده می‌شود. از لحاظ ساختاری این دیگ‌های فولادی در 2 دسته فایرتیوب و واترتیوب تقسیم‌بندی می‌شوند.
پمپ سیرکولاتور موتورخانه
در شرایطی که انتقال آب گرم و سرد به شوفاژها به‌درستی انجام نمی‌شود باید از پمپ سیرکولاتور استفاده کرد. این پمپ در اندازه‌های گوناگونی وجود دارد که طبق تعداد طبقات و فن‌کوئل می‌توان بهترین مدل آن را خریداری کرد.
اهمیت هواکش در فضای موتور خانه
وجود هواکش درونی فضا از حرارت زیاد فضا جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود عملکرد موتورخانه به‌صورت اصولی انجام شود. سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی در موتورخانه اگر دچار مشکل شوند در قطعات دیگر نیز اختلال به‌وجود می‌آورند. برای گرم‌کردن و سردشدن آب در فصل‌های زمستان و تابستان باید از هواکش استفاده کرد.
طرز کار موتورخانه
طرز کار موتورخانه
طرز کار موتورخانه به این صورت است که با روشن‌شدن ترموستات، دیگ آب گرم نیز روشن می‌شود. درصورتی‌که موتورخانه مجهز به کنترل هوشمند باشد، سیستم حرارت مرکزی به‌طور خودکار روشن می‌شود. بعد از روشن‌شدن دیگ بخار، برای ایجاد گرما از نفت، گاز و برق استفاده می‌کند. گرمای ایجاد‌شده از سوخت‌های فسیلی، جهت گرمای آب دیگ استفاده می‌شود.
آب گرم‌شده به‌کمک لوله‌های انتقال‌دهنده به شوفاژها ارسال می‌شوند. رادیاتورها و فن‌کوئل‌ها، میزان گرما و سرمای به‌وجودآمده را در فضا توزیع می‌کنند. آبی که از حالت فشرده خارج شده به‌طور مجدد به دیگ بخار بازگردانده می‌شود و به‌صورت مجدد گرم می‌شود. این آب گرم توسط پمپ سیرکولاتور در کل سیستم موتورخانه به چرخش در می‌آید. این روند تا زمانی که محیط به دمای تنظیم‌شده برسد و ترموستات سبب خاموشی دیگ بخار شود ادامه پیدا می‌کند.
موتورخانه، آب گرم و سرد تولیدی را به‌کمک چیلر و بویلر ازطریق پمپ و لوله انتقال‌دهنده به منبع کوئل ( وظیفه انتشار برودت و حرارت را دارد) انتقال می‌دهد. طرز کار موتورخانه در 3 بخش انجام می‌شود ازجمله مولد حرارتی، لوله رابط ( نقش انتقال گرما به مبدل حرارتی و بازگرداندن آن به مولد حرارتی دارد) و مبدل حرارتی که گرمای تولیدی از مولد حرارتی به مبدل حرارتی منتقل می‌شود.
این مبدل در 2 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. دسته اول برای گرم‌کردن آب گرم خانگی استفاده می‌شود مانند منبع 2جداره، آبگرمکن و منبع کوئلی و دسته 2 برای گرمای ساختمان هستند مانند هواساز، رادیاتور و فن‌کوئل.
بیشتر بخوانید: ترموستات موتورخانه
جمع‌بندی
در این بخش به معرفی طرز کار موتورخانه گرمایشی پرداخته شد. در بخش سرمایشی موتورخانه از چیلر جهت تولید آب سرد و در سیستم گرمایشی جهت تولید آب گرم از بویلر استفاده می‌شود. بهتر است برای نگهداری تأسیسات ساختمانی و تعمیرات این بخش از افراد ماهر در این زمینه کمک گرفت.
اگر قطعات به‌درستی در جای خود نصب نشوند و تعمیر آن‌ها به‌صورت اصولی انجام نشود با گذشت زمان از عمر دستگاه کاسته می‌شود. کارشناسان شرکت کارا پمپ در این زمینه می‌توانند راهنمایی لازم را ارائه دهند. جهت کسب اطلاعات مفید با شماره ۰۹۱۲۷۶۹۷۱۲۳ تماس بگیرید.
